Doucai porselein
Volgens het oude dialect gebruikt in de regio van de keizerlijke kilns van Jingdezhen betekent het woord doucai dat de decoratie zich aan beide kanten van het glazuur bevindt, zowel in de onderglazuur als in het email. De letterlijke vertaling van het woord kan ook ‘contrasterende-’ of net ‘bijpassende kleuren’ betekenen.
Het zit hem allemaal in een speciale techniek die ontwikkeld werd tijdens regeerperiode van de Xuande keizer (1425 – 1435) in de Ming-dynastie (1368 – 1644) waarbij een combinatie verkregen werd van een decoratie van onderglazuur blauw met polychrome email. Het onbeschilderde Chinese porseleinen lichaam van een Chinese vaas of Chinese kom werd geornamenteerd door decoratieve designs uit te lijnen in onderglazuur kobaltblauw, eventueel werden ook al blauwe wassingen toegevoegd, alvorens het Chinese porselein biscuit op hoogvuur te bakken. Daarna werden de contouren opgevuld met een rood, groen, geel of paars email en werd de Chinese porseleinen vaas nog eens gebakken in laagvuur. Omdat er in deze periode nog geen overglazuur blauw was dat aan alle wensen voldeed werden de blauwe elementen van de decoratie op de Chinese vaas of Chinese schaal enkel in het onderglazuur geschilderd.
De techniek voor het Chinese doucai porselein kreeg veel aanzien tijdens de regeerperiode van de Chenghua Keizer (1465 – 1487). Omdat keizer Chenghua het aangenaam vond om porseleinen kopjes en potjes in de handen te houden werden vooral kleine intieme Chinese porseleinen doucai objecten zoals Chinese theekoppen maar ook Chinese inktpotten gemaakt. Een voorbeeld van populair Chinees Chenghua doucai porselein waren de zogenaamde ‘chicken cups’. ‘Chicken cups’ waren Chinese porseleinen koppen of Chinese kommen voor privégebruik waar bondgekleurde kippen, hanen en kuikens het decoratieve motief bepalen. Volgens de iconologische betekenis zou de kip geprezen worden omdat zij haar kuiken zo goed beschermt.
Het zeer verfijnde Chinese Chenghua doucai porselein werd op zijn beurt de hemel in geprezen, niet alleen bij hedendaagse verzamelaars maar ook bij de eigentijdse kenners wat de waarde tijdens de Wanli-periode (1572 – 1620) al fors deed stijgen. Vandaag de dag is Chinees Chenghua doucai porselein uit Ming-dynastie zelf echter erg zeldzaam. De meeste Chinese doucai porselein stukken die teruggevonden worden, dateren uit latere periodes uit de Qing-dynastie (1644 – 1911) waaronder de regeerperiodes van keizer Kangxi (1661 – 1722) en keizer Yongzheng (1722 – 1735) die beide grote admiratie hadden voor het Chinese doucai porselein van hun voorgangers en zo een heropleving van het Chinese Chenghua doucai porselein stimuleerden. Het Chinese doucai porselein uit de Qing-dynastie is echter nog fijner dan het Chinese doucai porselein uit de Ming-dynastie. Met de ontwikkeling van nieuwe technieken vanaf de 18de eeuw konden nog somptueuzere kleuren en decoratiemotieven gebruikt worden om de Chinese porseleinen vazen te versieren.
Een kenner kan de verschillende kenmerken van het Ming-dynastie Chinese Chenghua doucai porselein onderscheiden van het Chinese doucai porselein uit de Qing-dynastie. Hierbij kunnen ook merktekens die vaak aangebracht werden op ‘Mark and Period’ Chinese doucai koppen een hulpstuk zijn. Daarna kan de kenner dan tot een gepaste waardenschatting komen.
Blanc de chine
Blanc de chine is de Europese benaming voor het suikerwitte Chinese porselein gemaakt in de Dehua, ook wel Te Hue, kilns in de provincie Fujian aan de zuidoostelijke kust van China. De Dehua productie van Chinees porselein was al vanaf de 10de eeuw tijdens de Zuidelijke-Song dynastie (1127 – 1279) in volle bedrijvigheid. Het Chinese blanc de chine of Chinese Dehua porselein werd voor het eerst geproduceerd tijdens de 17de eeuw, de late Ming-dynastie (1368 – 1644) en kende een bloeiperiode tot ver in de 18de eeuw tijdens de Qing-dynastie (1644 – 1911). Ook vandaag wordt in Dehua nog kwalitatief Chinees blanc de chine porselein geproduceerd.
Tijdens de 18de eeuw werden onbeschilderde crème-achtige beeldjes, in de vorm van religieuze figuren zoals Chinese serene buddha’s of Chinese glamoureuze Taoistische godheden, Chinese porseleinen kommen en Chinese vaasje naar Europa geëxporteerd. Het Chinese blanc de chine porselein dat, in tegenstelling tot ander Chinees porselein zoals het Chinese blauwwit porselein, enkel met een dik melkwit glazuur bekleed werd die van meesterlijke kwaliteit was, sprak tot de verbeelding van de Franse maar ook de Engelse elite. Sindsdien diende het Chinese Dehua porselein ter inspiratie voor het luxueuze porseleinen serviesgoed in he westen.
Doordat de stijlperiode van het Chinese blanc de chine porselein over zowel de Ming-dynastie als de Qing-dynastie tot ver in de 20ste eeuw strekt en redelijk gelijk bleef is het niet altijd eenvoudig om Chinese blanc de chine boeddha beeldjes in een bepaalde exacte periode te plaatsen. Toch kan een expert kijken naar het licht dat het Chinese blanc de chine boeddha beeldje afgeeft. Chinees blanc de chine uit de Ming-dynastie kan een expert herkennen aan de doorschijnende roze glans. De Transitieperiode onderscheidt zich dan weer in Chinees blanc de chine met een lichtgele goed en het 19de eeuwse Qing-dynastie Chinese blanc de chine porselein licht dan weer helder wit op. Naast merktekens en eventuele stempels kan de expert op basis hiervan kijken naar de waarde van het Chinese blanc de chine buddha beeldje.
