Kangxi-porselein: famille noire | Verkoop Expertise Huyze Picart

15/12/2021 Chinees porselein

De regeerperiode van keizer Kangxi (1662 – 1722) aan het begin van de Qing-dynastie (1644 – 1911) geldt tot op vandaag de dag als de grote gouden eeuw van de Chinese porseleinproductie. Innovatie van de kunsten werd door de keizer sterk aangemoedigd om de nieuwe dynastie voldoende kracht bij te zetten dankzij nieuwe pracht en praal. Onder deze innovatieve golf vallen ook de vele experimenten met glazuurdecoraties op Chinese porselein. Verschillende glazuurpaletten gingen Chinese Kangxi-vazen, Chinese theepotten en decoratieve Chinese schotels versieren met prachtige polychrome taferelen van Chinese landschappen en Chinese fauna en flora. Deze glazuurpaletten werden latere door westerse academici en andere kenners volgens kleur onderverdeeld in verschillende ‘familles’. De twee bekendste zijn de ‘famille verte’ uit de Kangxi-periode en de ‘famille rose’ uit de Qienlong- periode (1735 -1796) maar daarnaast bestaan ook nog de ‘famille jaune’ en de ‘famille noire’.

Die laatste vloeide voort uit  het ‘famille verte’ glazuurtype waarbij Chinese Kangxi-vazen ‘zwart met een vleugje groen’ kleurden. De zwarte kleur met groene tint op de achtergrond werd bereikt door een kopergroene email op basis van lood aan te brengen op twee lagen ongebakken zwarte kobalt die tijdens het bakken met elkaar versmelten tot een iriserende teint. Op de voorgrond van de Chinese ‘famille noire’ vaas werd dan een tekening aangebracht waarvan de motieven meestal Chinese tuintaferelen of Chinese landschapstaferelen waren waar vermaak centraal stond. Tijdens de bewind voering van keizer Qianlung werd aan de tekeningen soms rood toegevoegd, dat was niet zo bij de Kangxi-vazen.

Hoewel de ‘famille noire’ ontstond en perfect werd uitgevoerd tijdens de regeerperiode van keizer Kangxi verkreeg in het in de 19de eeuw een enorme populariteit dankzij de keizerin-weduwe Cixi (1861 – 1908). Zwart was namelijk de geboortekleur van de keizerin-weduwe en zij gaf haar dienaren de opdracht om aan oude Chinese ‘famille verte’ vazen, echte Kangxi-erfstukken dus, de zwarte kleur toe te voegen om er zo Chinese ‘famille noire’ vazen van te maken. Ook de vraag van westerse verzamelaars boomde tussen het einde van de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw waardoor  Chinese ‘famille noire’ vazen een van de duurste stukken uit de periode was. De meerderheid van de Chinese ‘famille noire’ vazen die tegenwoordig overblijven zijn echter eerder vervalsingen of van latere datum. Een echte Kangxi-vaas met ‘famille noire’ glazuur kan door een taxateur herkent worden aan de twee lagen zwarte glazuur. Wanneer de Chinese vaas een versmelting van het gekleurde email aantoont zal dit dan weer eerder wijzen op 19de-eeuwse Chinese vazen. Deze voorbeelden tonen ook decoratieve motieven met eerder ondoorzichtige en vlakken kleuren. Elk van deze parameters worden grondig onderzocht bij het taxeren waarna een waardenschatting tot stand kan komen.

Kangxi-porselein: famille noire