Dragon and cloud motief en Jezuïeten porselein

09/09/2021 Chinees porselein

Dragon and cloud motief

Dragon and cloud motief is een geliefd decoratiemotief dat Chinese porseleinen vazen veelvuldig versiert. De oudste teruggevonden Chinese porseleinen vazen dateren uit de 14de eeuw, uit de Ming-dynastie (1368 – 1644) en werden gedurende de hele Ming-periode vervaardigd. De groep Chinese porseleinen vazen werden in 1964 teruggevonden in de omgeving van keizerlijke Ming-paleizen in Nanjing. Het Chinese dragon and cloud motief doet echter ook terugdenken aan gelijkaardige motieven uit de Yuan-dyanstie (1279 – 1368).

In het midden van een Chinese Ming-vaas werden drie afzonderlijke wolken- of wolkenformaties met daarrond in laag-reliëf twee vijfklauwige draken, beide werden in onderglazuur kobalt blauw, aangebracht. Er zijn echter enkele voorbeelden teruggevonden van Chinese Ming-vazen met dragon en cloud motief van rode email. Naast onderglazuur blauw en de rode overglazuur werden ook andere hoogvuur monochrome glazuren als oudroze, donkerblauw en bruin gebruikt om het dragon and cloud motief op de Chinese porseleinen te schilderen.

De Chinese draak is een van de bekendste motieven in de Chinese porselein kunst. Het is een teken van voorspoed dat onder andere bescherming, geluk en vruchtbaarheid met zich brengt. Daarnaast wordt het ook in verband gebracht met de keizerlijke heerschappij. Vooral vijfklauwige draken zijn geschilderd op Chinese porseleinen vazen die voor het keizerlijke hof bestemd waren. Chinese porseleinen vazen met dragon and cloud motief die afstammen uit de regeerperiode van keizer Xuande (1426-1435) horen tot de mooiste versies van dragon and cloud motieven. Een specialist zal bij het taxeren van een Chinese vaas met dragon and cloud motief kijken naar de kwaliteit van de decoratie alsook naar de vorm van het lichaam en merktekens en stempel om een accurate waardebepaling te vormen.

 

Jezuïeten porselein

Chinees porselein was niet enkel bestemd voor de bevolking of voor de Chinese keizers. Dit laatste staat bekend als het keizerlijke porselein. Chinese vazen, borden of theepotten werden daarnaast ook geëxporteerd naar het buitenland. Vaak was dit bewust geproduceerd en aangepast aan de exportmarkt. Dit was bijvoorbeeld het geval voor kraakporselein. Een ander voorbeeld is jezuïeten porselein. Jezuïeten porselein is de benaming voor Chinees porselein dat bestemd was voor export naar het Westen in de 18de eeuw tijdens de Qing-dynastie (1644-1912). De export van jezuïeten porselein vond vooral plaats onder de heerschappij van keizer Qianlong of Kienlong (1736-1796). De stempel of het merkteken op het Qianlong of Kienlong-porselein kan de expert helpen om het jezuïeten porselein specifieker te dateren in de 18de eeuw. Op de Chinese vazen en borden zijn christelijke thema’s uitgebeeld. De naam ‘jezuïeten porselein’ verwijst niet naar dat jezuïeten de porseleinen vazen bestelden of kochten, maar dat de uitgebeelde christelijke thema’s op het Chinese porselein gekend waren via de missionarissen. De meest voorkomende onderwerpen zijn de Geboorte van Christus en de Kruisiging. Zeldzaam kwamen ook mythologische onderwerpen voor. Deze taferelen waren gebaseerd op Europese gravures naar oude meesters. Hoewel de taferelen op de Chinese vazen, borden en theepotten gekopieerd werden naar deze gravures, schemerde de Chinese traditie door in de schilderstijl. De Chinese vazen, borden en theepotten zijn wit van basiskleur. De decoratie is aangebracht in zwarte of sepia kleuren. Meestal was het Chinese jezuïeten porselein dus monochroom, maar zelden kwamen er ook al eens kleuren voor op de Chinese vazen, borden of theepotten. Daarna bracht men op de Chinese vazen, borden of theepotten nog een dunne laag vergulding aan. De meeste overgeleverde stukken jezuïeten porselein dateren tussen 1730 en 1750. Een expert kijkt bij een taxatie naar de stempel of het merkteken en de kwaliteit om de waarde van de Chinese vaas, theepot of het bord te bepalen.

De kenmerken van Dragon and cloud motief en Jezuïeten porselein